In 2025 onderzoekt ACN met het jaarthema Habitat: de nabije stad binnen handbereik hoe gemeenschapszin en het samenbrengen van leefwerelden een nieuw sociaal fundament kunnen leggen onder de nabije stad. Met zijn nieuwe omgevingsvisie zet Nijmegen in op het worden van een nabije stad. De woningbouwopgave wordt als kans aangegrepen om woonplekken te creëren met voorzieningen om de hoek. Met ons jaarthema agenderen we de vraag voor wie deze nabije stad bereikbaar is en wie elkaar daar ontmoeten.

Want groepen mensen worden door marktwerking en woonbeleid onttrokken aan de context van de stad. Het Sociaal en Cultureel Planbureau concludeerde onlangs dat de rijkste en armste Nederlanders elkaar steeds minder ontmoeten als gevolg van stijgende huizenprijzen. Leefwerelden en woonomgevingen zijn de afgelopen tien jaar eenzijdiger zijn geworden door de liberalisering van de woningmarkt en de afname van het aantal sociale huurwoningen. Het gevolg: veel stedelingen met lage inkomens verhuizen naar de randen van de stad en omliggende gemeenten.

Nabijheid als sociale lijm
Voor wie komt de nabije stad Nijmegen dus uiteindelijk dichtbij? En welke mensen ontmoeten elkaar daar? In het jaarprogramma Habitat benaderen we de nabije stad als een vraagstuk over toegankelijkheid en gescheiden leefwerelden. Als een ruimtelijke puzzel, waarvan betaalbaar wonen, het mixen van leefwerelden, bouwen van poorten en aanleggen van toegangswegen de essentie zijn. Waarin nabijheid de sociale lijm is van de stad. En waarin stedenbouw en architectuur ook gaan over innovatieve woonconcepten, betaalbaar wonen, sociaal duurzaam ontwerpen en flexibel bouwen. Kortom: een stad waarin niet gebouwd wordt voor rendementen, maar voor gemeenschappen van mensen.

Wat gaan we doen?
We trappen het jaarprogramma Habitat af met een editie van Stadszaken waarin we praten over het bouwen van gemeenschappen in het Stationsdistrict. Daarna bespreken we de potentie van de bestaande stad voor een meer toegankelijke woningmarkt. In maart vervolgen we de themareeks met een programma over het belang van buiten spelen en de rol daarin van landschaps- en speelplekarchitectuur. Een maand later agenderen we the architecture of ageing en bespreken we hoe we ouderen beter kunnen betrekken bij de stad. Een maand later zetten we lokale kennis in om de Dukenburgsebrug te transformeren tot een betekenisvolle ontmoetingsplek voor Dukenburg en Winkelsteeg. En in juni zetten we tactical urbanism in om een lans te breken voor ontmoetingsruimtes in de binnenstad zonder winstoogmerk.

We starten het najaar met een debat over een gemengde Winkelsteeg, waar de leefwerelden van lage, hoge en middeninkomens elkaar kruisen en in oktober bespreken we de waarde van het Nijmeegse post 65-erfgoed. In november sluiten we het jaarprogramma af met een editie van Stadszaken over azc-architectuur. Onze ACN college & filmavonden staan in het teken van contextueel ontwerpen en binnen ACN verkent onderzoeken we de stadsranden van Nijmegen en Arnhem als cruciale overgangsgebieden tussen stad en land.