Het Architectuurcentrum Nijmegen presenteerde dit voorjaar 4 must-see films met een hoofdrol voor architectuur tijdens de Architectuurdocumentaire avonden: Professione Reporter The Passenger (1975, Michelangelo Antonioni), de film die zich deels afspeelt tegen de achtergrond van Gaudi’s Barcelona, Rosemary’s Baby (1969, Roman Polanski), waarin de architectuur van het Dakota gebouw in Manhattan de perfecte illustratie vormt voor het beklemmende verhaal, North by Northwest (1959, Alfred Hitchcock), met Cary Grand tegen het decor van de befaamde architecten Le Corbusier en Frank Lloyd Wright en Cherry Town (1963, Gerbert Rappaport) over de megalomane uitbreidingsplannen in een Moskouse buitenwijk.
- - - -
Tijdens de slotavond op dinsdag 15 mei bespreekt architect en filmmaker Jord den Hollander de meest architectonische filmfragmenten uit een aantal beroemde films aan de hand van de zogeheten “long take”: het ononderbroken shot in de speelfilm dat soms minuten lang kan duren. Bekende regisseurs die vaak longtakes gebruiken zijn Alfred Hitchcock, Brian DePalma, Paul Thomas Anderson en Quentin Tarantino.
Long takes zijn “Tracking Shots”, een continue opname waarin de camera de omgeving aftast en die als opening shot gebruikt kunnen worden om de hoofdfiguur te introduceren. Maar er zijn ook films die in één enkele take zijn opgenomen zoals in Russian Ark (2002) van Alexandr Sokurov, waarin 1.500 figuranten worden gevolgd op een bal in de Hermitage. Het tracking shot vormt in films een toevoeging aan het verhaal, het is statisch én dynamisch, het schept verwachting, roept spanning op, oriënteert of desoriënteert.
Den Hollander grossiert in kennis en fragmenten die de schoonheid van de techniek laten zien. Soms vallen ze duidelijk samen met de beleving van een stad of gebouw, vaak zijn het vooral indrukwekkende shots die een prachtige ruimtelijke ervaring oproepen of je de (stedelijke) omgeving op een nieuwe manier laten ervaren zoals in Atonement (2007, Joe Wright), dat in één ongelofelijk shot de evacuatie van Duinkerken toont. Den Hollander leidt ons door de onderwereld met een longtake uit ‘Goodfellas’ en laat ons weer bovenkomen met een take uit The Bonfire of the Vanities (1990, Brian de Palma) waarin de sequenties van bestaande ruimtes de film dicteren. Voor wie het allemaal nog eens wil bekijken volgt hier de filmlijst!
Russian Ark (2002) Alexandr Sokurov; Spectre (2016) Sam Mendes; Wings (1927) William A. Wellman; Gun Crazy (1950) Joseph H. Lewis; Touch of Evil (1958) Orson Welles; Soy Cuba (1964) Michail Kalatozov; Weekend (1967) Jean Luc Godard; Les Parapluies de Cherbourg (1964) Jacques Demy; Les Demoiselles de Rochefort (1967) Jacques Demy; The Shining (1980) Stanley Kubrick; Das Boot (1981) Wolfgang Pedersen; Goodfellas (1990) Martin Scorsese; The Bonfire of the Vanities (1990) Brian de Palma; The Player (1992) Robert Altman; The Starmaker (1995) Giuseppe Tornatore; Boogie Nights (1997) Paul Thomas Anderson; Atonement (2007)Joe Wright; Lalaland (2016) Damien Chazelle
