Feeding the city from within

ACN en Radboud Reflects presenteren | terugblik 24.05.2023

De boerderijen van de toekomst bevinden zich niet op het platteland, maar in de stad. Dat is althans de visie van stadslandbouw-liefhebbers. Door voedselproductie te integreren in de stedelijke omgeving, kunnen steden hun inwoners voorzien van een stabiele voedselbron en hun belasting op het milieu verminderen. Toch is er ook scepsis: is stadslandbouw schaalbaar, of is het slechts een trend voor 'foodies'? En is het betaalbaar voor iedereen, of alleen voor stedelijke professionals? Historicus Kate Brown en stadslandbouwonderzoeker Jan-Eelco Jansma vertelden over het verleden en de toekomst van stadslandbouw. Luister hun lezingen hier terug.

Stadslandbouw, niks nieuws?

Stadslandbouw krijgt steeds meer voet aan de grond, vooral in Nijmegen. Pioniers hebben stadsboerderijen opgezet zoals Bodemzicht en Landgoed Grootstal. In november 2022 opende de gemeente een speciaal loket om initiatieven voor stadslandbouw zoals deze te ondersteunen. Hoewel de stadsboerderijen relatief nieuw zijn, zijn ze eigenlijk een terugkeer naar het verleden, aldus historicus Kate Brown van het Massachusetts Institute of Technology.

Kate Brown betoogt dat de beloften van de industriële landbouwrevolutie niet zijn waargemaakt: het heeft honger niet beëindigd, het heeft giftige landschappen gecreëerd en het heeft bijgedragen aan de uitstoot van broeikasgassen. Hoe voedden mensen zich voordat grootschalige producenten het overnamen? Haar antwoord: ze leefden in zelfvoorzienende steden.

Brown bestudeert stadslandbouwpraktijken in 19e- en 20e-eeuwse steden. Stedelingen gebruikten de voedingsstoffen in het 'afval' van de stedelijke gemeenschap om lokaal, gezond en betaalbaar voedsel te produceren.

Leren van Almere

Ingenieur en stadslandbouwonderzoeker Jan-Eelco Jansma onderzoekt initiatieven die stadslandbouw willen herintroduceren. Maar hij is niet alleen een waarnemende buitenstaander. Jansma was betrokken bij verschillende stadslandbouwinitiatieven die mensen en organisaties bijeenbrachten. Een van zijn mijlpalen is de geplande wijk Agromere, een stedelijk-landelijk gebied in Almere.

Jansma legt uit welke vormen van stadslandbouw er zijn en of deze de industriële landbouw kunnen vervangen als bron van onze voedselvoorziening. In hoeverre zouden gemeenten stadslandbouw moeten aanmoedigen? Wat zijn de tactieken die pioniers gebruiken? Hij laat voorbeelden zien van succesvolle concepten van stadslandbouw. Ook gaat hij dieper in op de sociale aspecten en hoe stadslandbouw kan bijdragen aan gemeenschapsvorming en ons bewustzijn van voedselproductie. Brown en Jansma gaven beiden een korte lezing over de geschiedenis en toekomst van stadslandbouw, waarna ze in gesprek gingen milieufilosoof Elize de Mul in gesprek.

---

Dit programma is onderdeel van ‘New Dawn: krimpen voor de groeiende stad’. Het komende jaar onderzoekt ACN hoe de stad groen kan groeien met slimme innovaties en te krimpen waar nodig om zo bij te dragen aan een stad die snoeit, groeit en bloeit.

Illustratie: Drip for Drip