ACN en De Nieuwe Oost | Wintertuin doen artistiek onderzoek naar de waarde van het Nijmeegse stadseiland
Borden van het eiland naar bewoners Hoge Bongerd en Veur-Lent
Van 10 september tot 1 oktober 2021 kon je de identiteit van het Nijmeegse stadseiland ontdekken. Via tien borden leidden illustrator Emma Ringelding en schrijver Corinne Heyrman je langs de verschillende stemmen van het eiland. De borden waren het resultaat van het onderzoek ‘Bij eb is je eiland groter’ (naar de gelijknamige bundel van dichter K. Michel) een initiatief van Architectuurcentrum Nijmegen en De Nieuwe Oost | Wintertuin.
Op 1 oktober worden de borden met tekst en illustraties weer weggehaald. Ze gaan tijdelijk naar de bewoners van het Stadseiland en de Hoge Bongerd, die de borden op hun eigen terrein nog langer voor een breed publiek tentoonstellen. Daar zijn we blij mee! De complete serie is hieronder nu ook op onze website te bekijken.
Status stadspeiling onbekend
Zondag 26 september spraken we met het aanwezige publiek over de waarde van onze actie. Die werd gewaardeerd om zijn artistieke en onafhankelijke karakter. Door fysiek aanwezig te zijn op het eiland, verbreedden we de discussie die voornamelijk in de krant gevoerd werd. De grote vraag bleef wat de status wordt van de door de gemeente georganiseerde Stadspeiling. Zie je de peiling als bindend advies, zoals bijvoorbeeld voor de nieuwe Waalkade, dan verlies je als gemeente de regie. Leg je hem naast je neer, dan versterkt dit het idee van schijnparticipatie. We zijn dus nog niet uitgepraat.
Schrijfwedstrijd gewonnen door Inge de Vries!
Op zondag 26 september droegen de inzenders van onze schrijfwedstrijd hun werk voor. Illustrator met taalgevoel Emma Ringelding koos het winnende gedicht. Inge, namens het ACN en De Nieuwe Oost I Wintertuin gefeliciteerd! Je ontvangt een bord naar keuze.
Het gedicht:
Met stalen vertakkingen, aorta en aders
houdt de stad dit kruispunt van herinneringen vast
Als het eiland ons ooit zou willen loslaten,
zich zou kunnen loswrikken,
zouden we haar achterna duiken
zelfs als de stroming sterk zou zijn
op zoek naar een overlevend korreltje zand,
op zoek naar oud bloed
Emma Ringelding geeft een toelichting op haar keuze voor het gedicht van Inge de Vries
Laurens van de Linde interviewde Corinne Heyrman en Emma Ringelding over de totstandkoming van hun werk, de zoektocht naar de stem van het eiland en hun ervaringen met bewoners en bezoekers tijdens hun residentie. Aansluitend gingen we met ons publiek in gesprek over de waarde van het onderzoek en de toekomst van het eiland.
Het eiland laten spreken
Het stadseiland is nog maar enkele jaren oud, maar de grond bestaat al heel lang. Er zijn mensen die er hun hele leven wonen en desondanks veranderen van identiteit: van plattelandsbewoners werden ze stedelingen, zelfs eilandbewoners. Er zijn stedelingen die het stadseiland net ontdekt hebben. Een uniek stukje natuur zo dicht bij een stad. Er zijn plannen, al van voor de aanleg van het eiland, om te bouwen. Er zijn mensen die vinden dat de natuur en de rust gewaarborgd moeten blijven. Er zijn stemmen die zeggen dat het bouwgebied maar 6% van het eiland beneemt en dus niet schadelijk is. Er zijn personen die vinden dat er in een tijd van overbevolking en een nijpend woningtekort niet zo moeilijk gedaan moet worden over een klein stuk grond. Er zijn veel perspectieven. Om nog maar te zwijgen van de vogels, de talloze planten, de Schotse Hooglanders, de insecten, hazen en andere dieren In het gebied. De dealers die hun stukje vrijheid op het eiland gevonden hebben. De jongeren. De yuppen. De watersporters. De gemeente en de bewoners hebben grote uitdagingen voor de boeg om het stadseiland te waarderen en een vorm te geven waarin iedereen zich kan vinden, of is dat een utopie? Wat is de toekomst van het eiland?Aan de hand van teksten, tekeningen, verhalen, gedichten en interviews, onderzoeken Ringelding en Heyrman het DNA van het stadseiland. Beiden gaan in juni in residentie; de een op het eiland, de ander aan de wal. Hun bevindingen, teksten en tekeningen worden in juli en augustus op het eiland tentoongesteld, in september volgt een presentatie aan publiek. Het onderzoek en de resultaten zijn tevens te volgen via de sociale mediakanalen van ACN en Wintertuin en www.notulenvanhetonzichtbare.nl. Zo voeden Ringelding en Heyrman de opgave voor de ontwikkeling van het stadseiland met poëtische gedachten, artistieke data en meer gevoel voor het karakter van deze unieke plek. De oogst dient als opmaat voor de stadspeiling over Veur-Lent en kan waardevolle inzichten bieden, zowel aan Nijmegenaren als aan de toekomstige marktpartij die de visie voor het gebied gaat uitwerken tot een concreet plan.
illustratie: Smoove Business
Achtergrond
Het stadseiland is Nijmeegs recreatiepark om de hoek. De langgerekte uiterwaarde, met zijn bruggen en spel van overkanten, is een waardevolle plek om midden in de stad te kunnen ontspannen. Maar de gemeente Nijmegen werkt aan de ontwikkeling van woningbouw om het sluimerende kapitaal dat onder het gras verscholen ligt te verzilveren. De waarde van het stadseiland staat daarmee hoog op de Nijmeegse agenda. Architectuurcentrum Nijmegen en literatuurorganisatie De Nieuwe Oost | Wintertuin nodigden illustrator Emma Ringelding en schrijver Corinne Heyrman uit om het eiland zelf een stem te geven. Voor hun artistieke onderzoek onder de titel Bij eb is je eiland groter (naar de gelijknamige bundel van K. Michel), nodigden ze Nijmegenaren uit om mee te doen en eigen ervaringen en verhalen over het stadseiland aan te dragen.
Wil je reageren op hun onderzoek naar het stadseiland, dat kan via stadseiland@architectuurcentrumnijmegen.nl
Artists in residence
Emma Ringelding (1991) is striptekenaar en illustrator. In 2015 rondde ze de opleiding Comic Design af aan kunstacademie ArtEZ te Zwolle en in 2019 behaalde ze haar diploma Nederlandse Taal en Cultuur aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Ze werkte voor onder andere de Volkskrant, Zwijsen, Oerol, FNV, Eppo Stripblad, Ambo|Anthos uitgevers, ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten, Strip 2000, Uitgeverij Dwarsligger, het Veteraneninstituut, Uitgeverij Nieuw Amsterdam en de Boekenkrant. In haar werk zoekt ze plekken waar literatuur en strip elkaar overlappen.
foto: Maaike Bongers
Corinne Heyrman (1994) studeerde Woordkunst in Antwerpen. Ze schrijft proza en non-fictie, maakt theater en radio. Corinne was writer-in-residence bij Duizel in het Park en droeg voor op onder andere Lowlands en Oerol. Haar werk verhoudt zich in alle vormen tot de maatschappij en de vraag hoe kunst daar iets aan kan bijdragen. In november 2018 verscheen bij Wintertuin Uitgeverij haar chapbook Mogelijke eigenschappen, waarin zij het onderzoeken onderzoekt. Corinne maakt regelmatig voorstellingen en performances. Ze tourde in de herfst van 2019 met Het Zuidelijk Toneel met de voorstelling Toen mijn vader nog een gastarbeider was. Momenteel werkt zij aan haar debuutroman die bij De Arbeiderspers zal verschijnen.
Dit is een programma in het kader van ‘TUSSENRUIMTE’. Het komende jaar onderzoekt het Architectuurcentrum Nijmegen (ACN) de betekenis van de ruimte tussen ons in. We onderzoeken de tussenruimte vanuit de invalshoeken: flexibel ruimtegebruik, het publieke karakter en nieuwe verhalen die de ruimte vullen.
foto: Gaby Jongenelen Fotografie