Tekst: Jozien Wijkhuijs | Beeld: Olof Middelbeek
Het is Valentijnsdag en dat vieren we bij Hoog//Diep met de liefde voor architectuur. Drie vrijwilligers van ACN café vertellen wat hún favoriete plek is in onze stad. Van de campus, via Nijmegen-West, naar Hof van Holland. Deze vrijwilligers organiseren het ACN café, inspirerende middagen waarop Nijmeegse projecten centraal staan en architecten hun werk toelichten.
Rick Hakkens
‘Mijn favoriete architectuur in Nijmegen ligt op de universiteitscampus. Eigenlijk zou ik heel veel gebouwen daarvan kunnen noemen, ik sport regelmatig op het Universitair Sportcentrum en dan fiets ik vanaf Grootstal over de campus daarheen. De universiteit vindt het duidelijk de moeite waard om geld te investeren in gebouwen die zijn bedoeld voor onderwijs aan jonge mensen. Ik vind dat dit in Nijmegen mooi vorm krijgt.
De gebouwen op de campus zijn totaal verschillend. De oude Erasmustoren van Chris Knol springt natuurlijk in het oog. Het was spectaculair toen die er net stond, maar nu is het architectonisch eigenlijk niet meer mooi te noemen. De nieuwe gebouwen onderscheiden zich hier duidelijk van. Maar ze verschillen ook van elkaar: het Grotiusgebouw, door Benthem Crouwel, is bijvoorbeeld een vrijstaand gebouw, met rondom een plint, heel uitgesproken. Het is niet mijn favoriet, maar het heeft wel de Architectuurprijs 2015 gewonnen. Als ik moet kiezen, zou ik als favoriet voor het Huygensgebouw gaan, gemaakt door Arcadis. Het heeft een strakke architectuur, met nadrukkelijk andere lijnen dan de rest. Het vertegenwoordigt het bèta-deel en dan heb je aan de alfa-kant het Maria Montessori-gebouw, van Inbo.
Ik kom zelf nog uit de tijd dat studenten door de hele stad onderwijs kregen, bijvoorbeeld op de Berg en Dalseweg en op de Wedren. Dat er nu een nieuwe campus is, heeft voor- en nadelen. Het grote voordeel is natuurlijk dat er een duidelijke plek is waar al het onderwijs plaatsvindt. Het nadeel is dat studenten het contact met de stad verliezen: vaak reizen ze heen en weer of zitten ze niet in de stad op kamers. Het is efficiënter nu, maar de studenten zijn wel afgescheiden van de rest van het leven in de stad.
Naast de nieuwere gebouwen, vind ik het ook mooi dat de universiteit oudere gebouwen opknapt en blijft gebruiken. Bijvoorbeeld het gebouw van Tandheelkunde: het is knap hoe ze dat weten op te peppen tot een zeer hedendaags gebouw, aan de binnen- en buitenkant. Hetzelfde geldt voor het Berchmanianum, dat nu het Academiegebouw is van de Radboud Universiteit. Het opnieuw in gebruik nemen van dat gebouw, dat oorspronkelijk voor de Jezuïeten-kloosterorde werd ontworpen door vader en zoon Cuypers, is ook een manier om uit te drukken wat je van de geschiedenis van de universiteit vindt.’
Olof Middelbeek
‘De huizen en het plein op het Nachtegaalplein en de directe omgeving daarvan vind ik, zeker voor sociale woningbouw, een prachtig project. In 2018 heeft de architect, Reinier Ubels van Mix architectuur, een presentatie hierover gegeven tijdens ACN café. Dat wekte toen mijn interesse in dit project.
Zelf heb ik jaren in de architectuur en stadsvernieuwing gewerkt en was ik jaren lang adviseur en secretaris van de Nijmeegse welstandscommissie. Mijn interesse in architectuur is altijd gebleven, ook al ben ik inmiddels een kleine tien jaar gepensioneerd. Bijzonder aan het project op het Nachtegaalplein is dat woningcorporaties in die korte periode ook koopwoningen mochten bouwen. Dat is later veranderd.
Het voordeel daarvan was dat er veel meer extra architectonische keuzes en detaillering aangebracht kon worden. De architect heeft bijna helemaal de vrije hand gehad en heeft verschillende soorten woningen mogen bouwen. Dat is terug te zien rond het plein, want het zijn geen standaard woningen. Er zijn heel veel verschillende type kozijnen, tuinmuurtjes, daken en verspringingen van gevels aangebracht. Ook de zijkant van de woningen is prachtig, waarbij het ritme van de langwerpige ramen is doorgezet in de tuinmuren, met open en gesloten delen. Door de openingen is veel groen te zien.
De Wolfskuil, de wijk waarin het plein ligt, is in het verleden gebouwd op basis van de tuinstadgedachte en dat is gehandhaafd. Er is veel groen, er zijn plantsoenen met struiken, veel bomen en speelplekken. Voor architecten is dat mooi, al die mogelijkheden waarbinnen diegene mag ontwerpen. Tegenwoordig mogen architecten vaak alleen nog maar een gevel ontwerpen en is de woning van binnen bijna altijd standaard.
Het oude poortgebouw op het plein zelf is behouden en op een natuurlijke manier opgenomen in het nieuwbouwplan. Ik ben er onlangs nog gaan kijken. De laatste woningen zijn in 2018 gebouwd - dat is alweer 7 jaar geleden, maar het plan ligt er nog steeds goed bij.’
Foto's Nachtegaalplein: Olof Middelbeek
Irma van den Heuvel
‘Binnen ACN kijk ik vaak vanuit de volkshuisvesting naar projecten. Ik ben gepokt en gemazeld binnen dat veld, dus mij gaat het minder om de verschijningsvorm, maar vooral om de functie. Als ik dan mijn favoriete gebouw moet kiezen, ga ik voor Living Inn, in de Hof van Holland in Nijmegen Lent.
Living Inn is gebouwd voor de huursector, deels ook in de betaalbaarheidssfeer, en heeft heel veel voorzieningen. Er is bijvoorbeeld een zwembad, een bibliotheek, een café en een kapper. Mensen kunnen er koffiedrinken en elkaar ontmoeten. Bijzonder aan dit project vind ik dat het anticipeert op de maatschappelijke ontwikkelingen waar we nu eigenlijk middenin zetten. Er zijn meer oudere mensen, die al dan niet alleen door het leven gaan en die misschien meer zorg nodig hebben.
Dit project is dus gebouwd voor senioren met uiteenlopende zorgvragen, gemengd met woonruimtes voor jonge mensen. Mensen kunnen ook doorstromen van een zelfstandige woning naar een ruimte in het zorgcomplex, in hetzelfde gebouw. Iedereen die er woont, kiest er bewust voor om samen te leven. Ik vind dat een interessant concept, dat we steeds meer zien - ook op andere plekken in het land. Dat vind ik een goede ontwikkeling, omdat we in Nederland, maar ook in Nijmegen, naar mijn mening veel te gescheiden bouwen voor verschillende doelgroepen. Sowieso is Nederland veel gesegregeerder naar leeftijd dan in andere landen. Elders mengen mensen veel meer in het sporten, buiten zijn, samenwonen, en uitgaan. Meer gemeenschapszin is belangrijk, zeker met de groeiende eenzaamheid in de maatschappij.
Als ik dan toch iets over de verschijningsvorm moet zeggen, dan vind ik de hofjes aan de ene kant van het gebouw heel aardig om te zien. Er is veel groen, het is heel kleurrijk en mooi gemaakt en door de balkons kunnen mensen elkaar allemaal zien. De andere kant, de weg die naar de oversteek loopt, vind ik vrij eentonig. Er is wel wat variatie in aangebracht door de kleuren van de stenen.’
Comments